Vliegenzwam

De meest tot de verbeelding sprekende paddenstoel is natuurlijk wel de vliegenzwam (Amanita muscaria). Laat een kind een paddenstoel tekenen en de kans is groot dat er de bekende paddenstoel met een rode hoed met witte stippen op papier verschijnt. De vliegenzwam is zo verweven met de geschiedenis van de mens dat hij in vrijwel alle talen dezelfde naam heeft. Zijn verspreidingsgebied beslaat het gehele noordelijk halfrond.
Het eerste deel van zijn wetenschappelijke naam, Amanita is afkomstig van het Griekse woord Amanitai. Het is een meervoudsvorm en betekent ‘(een soort) Paddenstoel’. Het tweede deel, muscaria, komt uit het Latijn en betekent ‘van vliegen’ (musca is ‘vlieg’).

De naam vliegenzwam komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen. Deze paddenstoel werd in het verleden ingezet als een insecticide. Gedrenkt in melk lossen de in de paddenstoel aanwezige gifstoffen op en trekken vliegen aan. Deze drinken van het brouwsel, raken bedwelmd en gaan dood.

Het is dus wel duidelijk dat de vliegenzwam giftig is, maar eigenlijk is hij een stuk minder giftig dan de meeste mensen denken. Deze paddenstoel heeft echter wel psycho-actieve eigenschappen en wordt daardoor ook als drug gebruikt. De belangrijkste psycho-actieve ingrediënten van de vliegenzwam zijn muscimol en ibotenisch zuur. Door het drogen van de paddestoel verandert muscimol in ibotenisch zuur. Deze stoffen werken op receptoren van enkele neurotransmitters in je hersenen, die daardoor gestimuleerd worden en dat veroorzaakt hallucinaties. Nu zou het niet zo erg zijn als je alleen maar een tijd van ‘de wereld bent’ doordat je geest reageert op die psycho-actieve stoffen, maar het probleem is dat de vliegenzwam ook nog muscarine bevat en dat is een enorm giftige alkaloïde. Het kan de werking van zenuwen en spieren behoorlijk in de war sturen.

De signalen en symptomen, die ontstaan na het eten van de vliegenzwam, zijn: patiënten lijken onder invloed en zijn geagiteerd. Verder zien we hallucinaties, stemmingswisselingen, slaperigheid, zweterigheid, misselijkheid, overgeven, maagpijnen, diarree, spierspasmes en een lage bloeddruk. Sommige symptomen ontstaan al na een paar minuten, terwijl andere pas na een paar uur op te merken zijn. De meeste symptomen zijn na zo’n 24 uur wel verdwenen. Er zijn mensen doodgegaan na het eten van vliegenzwammen, maar – zo wordt geruststellend in de literatuur vermeld – dat zijn dan ‘alleen maar’ kleine kinderen en ouderen die toch al chronisch ziek waren.

De vliegenzwam is berucht om de onvoorspelbaarheid van zijn effecten. Als je denkt dat het eten van een klein stukje de ene keer geen effect heeft dan kan het zo maar zijn dat je compleet van de wereld bent als je later van hetzelfde exemplaar weer zo’n stukje eet.

1 opmerking:

Unknown zei

Fantastische site, vermakelijk en informatief. Hulde.